ျဖစ္လဲျဖစ္တတ္တယ္

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္မွ ဖတ္ပါ (၉)

လိင္အဂၤါႂကြက္ႏို႔ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေမး/အေျဖ

အေမး - Human Papillomavirus (HPV) က ဘယ္လိုဆိုးက်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါသလဲခင္ဗ်ာ က်ေနာ့္ရဲ့ အဂါၤမွာ ႂကြက္ႏို႔ ေလးတစ္ခုထြက္လာပါတယ္။ ဆရာ၀န္သြားျပေတာ့ အက္ဆစ္ပါပံုရတဲ့ လိမ္းေဆးေပးပါတယ္ တေန႔ႏွစ္ႀကိမ္တို႔ခိုင္းပါတယ္ က်ေနာ္ စသံုးေတာ့နဲနဲစပ္ပါတယ္။ ဆက္မသံုးရဲဘူးခင္ဗ် ။က်ေနာ္ သိခ်င္တာက ဒီေဆးနဲ႔ လံုေလာက္မလား။ ဆက္ေရာသံုးသင့္ပါလား။

အေျဖ - လိင္အဂၤါႂကြက္ႏို႔ Human papillomavirus (HPV) သည္ ဗိုင္းရပ္စ္တမ်ိဳးျဖစ္သည္။ အမ်ိဳးအစားေပါင္း ၂၀၀ ခန္႔ ေတြ႔ထားရေသာ္လည္း တခ်ိဳ႕ကသာ လူတို႔ကို ေရာဂါရေစသည္။ အခ်ိဳ႕ဗိုင္းရပ္စ္မ်ားက ရွားရွားပါးပါး အမ်ိဳးသမီး လိင္အဂၤါမ်ားတ၀ိႈက္ႏွင့္ ေယာက္်ားမ်ား လိင္တံႏွင့္ စအိုတို႔မွာ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစသည္။ အမ်ိဳးအစား ၃၀-၄၀ တို႔သည္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းျဖင့္ ကူးစက္ ေစသည္။ လိင္အဂၤါေနရာ ႂကြက္ႏို႔ Warts (Verrucae) ျဖစ္ေစသည့္ ဗိုင္းရပ္စ္လည္း အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။

လိင္အဂၤါမဟုတ္ေသာ အေရျပားတြင္ ျဖစ္သည့္ႂကြက္ႏို႔မ်ားမွာ HPV-1 ႏွင့္HPV-2 တို႔ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ လိင္အဂၤါႂကြက္ႏို႔သည္ (STI/STD) ေခၚလိင္မွတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး၊ အေမရိကားတြင္ လူေပါင္း သန္း ၂၀ သို႔မဟုတ္ လိင္ဆက္ဆံႏိုင္သည့္ အရြယ္ရွိသူေပါင္း၏ ၁% မွာ ရွိေနသည္။ သားအိမ္ အ၀ကင္ဆာ ျဖစ္ေစသည့္ ပိုးႏွင့္ လိင္အဂၤါႂကြက္ႏို႔ ျဖစ္ေစသည့္ပိုးတို႔ မတူၾကပါ။ အျခားေနရာမ်ားတြင္ ႂကြက္ႏို႔ ျဖစ္ေစသည့္ ပိုးႏွင့္လည္း မတူပါ။ အခ်ိဳ႕မွာ ပိုးရွိေနေသာ္လည္း ႂကြက္ႏို႔ မေပၚေသးေခ်။

ပါးစပ္၊ အာေခါင္၊ လွ်ာတို႔မွာလည္း ႂကြက္ႏို႔ ျဖစ္လာႏိုင္သည္။ ႂကြက္ႏို႔ ေပါက္မေနသူထံမွလည္း ကူးလာႏိုင္သည္။ လိင္ဆက္ဆံနည္း မ်ိဳးစံု (ရိုးရိုး ႏွင့္ စအို၊ ပါးစပ္) လမ္းတို႔မွလည္း ကူးႏိုင္သည္။ ပိုးရွိသူႏွင့္ ဆက္ဆံၿပီးေနာက္ အခ်ိန္တို သို႔မဟုတ္ ၾကာမွလည္း ႂကြက္ႏို႔ ျဖစ္လာတတ္သည္။ မိခင္မွာ ႂကြက္ႏို႔ရွိေနစဥ္ ေမြးလာမည့္ကေလးအား ကူစက္ႏိုင္မႈမွာ လြန္စြာနည္းပါးလွပါသည္။

သံုးခါ ထိုးရသည့္ ကာကြယ္ေဆးရွိသည္။ လိင္မဆက္ဆံမီအရြယ္မွာ ထိုးႏိုင္တာေကာင္းသည္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ (Cervarix and Gardasil) ေခၚ သားအိမ္ကင္ဆာ ကာကြယ္ေဆး ၂ မ်ိဳးရွိရာ၊ (Gardasil) က ႂကြက္ႏို႔ကိုပါ ကာကြယ္သည္။ ေယာက္်ားမ်ားအတြက္ (Gardasil) သည္ လိင္အဂၤါႂကြက္ႏို႔ကို ကာကြယ္သည္။

(ကြန္ဒြန္) သည္ HIB အတြက္သာမက လိင္အဂၤါႂကြက္ႏို႔ ႏွင့္ သားအိမ္အ၀ ကင္ဆာတို႔အတြက္ပါ ကာကြယ္ရာက်သည္။ သို႔ေသာ္ ႂကြက္ႏို႔ေပါက္ရာေနရာကို (ကြန္ဒြန္) က ဖံုးမထားႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ႂကြက္ႏို႔မွန္သမွ်ကိုမူ ကာကြယ္မႈ မေပးႏိုင္ပါ။ လိင္ဆက္သည့္ အေဖၚကို သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ရွိသင့္သည္။ မိမိ၏ အေဖၚ၊ ဇနီး၊ ခင္ပြန္းအား သစၥာရွိပါေလ။

လိင္အဂၤါႂကြက္ႏို႔ကို ျဖစ္ေစသည့္ ဗိုင္းရပ္ကို သတ္မည့္ေဆး မရွိပါ။ ႂကြက္ႏို႔ျဖစ္လာလ်င္ ကုသနည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေတာ့ရွိသည္။ အလြယ္၀ယ္ယူရရွိေသာ ေဆးဆိုင္ေကာင္တာေပၚကေဆးကို အားမကိုးပါႏွင့္။ မည္သည့္နည္းက အေကာင္းဆံုးဟု မေျပာႏိုင္ပါ။ ေပ်ာက္သြားမည္ဟုလည္း ရာႏွဳန္းျပည့္ အာမ မခံႏိုင္ပါ။

ခြဲစိတ္ကုသမႈ လုပ္ႏိုင္သည္။ ဆရာ၀န္က သမားရိုးက် ဓါးျဖင့္ လွီးထုတ္မည္။ သို႔မဟုတ္ လွ်ပ္စစ္နည္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ မီးရွိဳ႕နည္းျဖင့္လည္းေကာင္း သံုးႏိုင္သည္။ ေလဆာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေအးခဲေစနည္းလည္းေကာင္း သံုးႏိုင္သည္။

သိထားရမည္မွာ ႂကြက္ႏို႔ မ်က္စိေအာက္က ေပ်ာက္ေစကာမူ သူ႔ကိုျဖစ္ေစသည့္ ဗိုင္းရပ္စ္ကို ရွင္းထုတ္မရပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပန္ေပၚႏိုင္သည္။ မကုဘဲထားလ်င္ သူ႔အလိုလို ေပ်ာက္သြားခ်င္ သြားမည္။ ေရွ႕မတိုး ေနာက္မဆုတ္ ရွိေနမည္။ တိုးခ်င္ တိုးလာမည္။ သို႔ေသာ္ ကင္ဆာ ျဖစ္မသြားပါ။ ၉၀%ေလာက္တြင္ ကုိယ္ခံအားမွ တိုက္ဖ်က္ေပးႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဆးမကုဘဲ ၂ ႏွစ္ဆိုလ်င္ ေပ်ာက္သြားႏိုင္သည္။